X-innovation
Onder de vlag van X-innovation bracht het GoToS3-project de partners van de verschillende deelprojecten samen met bedrijven om samen na te brainstormen over nieuwe cross-sectorale innovaties.
Doorheen het verloop van het project werden verschillende workshops, seminaries en events opgezet die op verschillende manieren een competentie en expertiseuitwisseling wilde bewerkstelligen tussen actoren uit verschillende sectoren.
X-innovatieseminarie
Op 14 december 2017 werd deze eerste activiteit in het kader van X-innovation georganiseerd te Kortrijk: X-innovationseminarie Dit event bestond uit een Keynote, 3 parallelle X-talks met aansluitende workshop georganiseerd.
In totaal staken een honderdtal ondernemingen, onderzoekers, designers en andere stakeholders voor de ontwikkeling van de grensgebieden van West-Vlaanderen, Wallonië en Hauts-de-France de koppen bij elkaar tijdens dit event.
Dit event had als doel de deelnemers bekend te maken met de mogelijkheden om vernieuwende en zelfs baanbrekende technologieën, producten en diensten te ontwikkelen via cross-sectorale innovatie. Innovatie gebeurt vandaag nog al te vaak in de eigen comfortzone en volgens de klassieke principes.
De Keynote werd gegeven door Ann Cosaert. Zij liet de aanwezigen nadenken over hoe je aan de hand van exponential thinking de richting, de toepassing en de valorisatie van je onderzoek kan verbeteren en kan gaan detecteren welke future trends kunnen inspelen op je project.
X-Talks : Bio-inspiratie, Crossindustriële innovatie en Design Fiction
De inspirerende verhalen en workshops van het driekoppige expertenpanel wisten de verscheidene aanwezigen alvast warm te maken om mee te stappen in het X-innovatie verhaal. Terwijl Laura Magro, onderzoeksexperte in Biomimétisme, de aandacht van het publiek trok met voorbeelden uit 3,8 miljard jaar natuurlijke evolutie om duurzame en performante technologieën te ontwikkelen, mat de Nederlandse innovatieconsulent Ramon Vullings het publiek met vol enthousiasme de rol van ‘IdeaDJ’ aan. Vullings: “Een ‘IdeaDJ’ is niet alleen iemand die mooie en krachtige combinaties maakt maar ook waarde toevoegt. DJ’s gebruiken immers andermans materiaal om dat voor een doelpubliek aan elkaar te mixen. Sommigen worden daarmee miljonair, terwijl ze zelf niets nieuws maken.”
Voor Vullings is het belangrijk te onthouden dat de beste ideeën steeds van buitenaf komen. Hij verduidelijkt het mechanisme achter dergelijke creatieve blindheid: “We worden door ons eigen ego tegenhouden. Bovendien zijn mensen helemaal niet goed in het beoordelen van nieuwe ideeën. We beoordelen namelijk de mens achter het idee.” Hij spoort de aanwezigen bijgevolg aan over de eigen muren te kijken en de mosterd bij andere innovatiedomeinen te halen. Pas wanneer iemand in het onbekende treedt, wordt het interessant.
Dit adagium werd dan ook ten volle toegepast door de filosofische antropoloog Olivier Wathelet. Deze wist als geen ander met zijn keynote speech over “Design Fiction” ook de rationele ingenieur te laten dromen over het ontwerp van alternatieve doch plausibele prototypes die zo uit de science fictionwerelden van Star Wars of Star Trek kunnen komen. “Willen deze prototypes in de realiteit aanslaan of zelf uitgroeien tot volwaardige producten," vertelt Whatelet, “dan zit het hem in de details. De prototypes moeten in de eerste plaats provoceren en stress opleveren!” Als voorbeeld haalt hij het prototype aan van een euthanasiehorloge (door de groep Design Friction gecreëerd). Wanneer mensen op een knop drukken, beslissen ze na 24 uren te sterven. Daarnaast mag het niet alleen bij denkwerk blijven. Ook de eindgebruiker moet volgens Whatelet als testpersoon in het verhaal worden betrokken, wil Design fiction realiteit worden.
X-innovation workshops: Van all-in-one tot SPARK
Technologische bouwstenen worden all-in-one producten
Tijdens een begeleidde workshop werden onderzoekers van verschillende deelprojecten samengebracht om potentiële synergiën te gaan identificeren. Deze synergiën werden zowel onderzoeks- als vraaggedreven benaderd.
Technologische bouwstenen
Elk van de projecten werd ontleed tot op het niveau van hun “technologische bouwstenen”. Dit zijn als het ware de onderdelen van het product die een marktwaarde hebben en een bepaalde functie of eigenschap vervullen in het geheel. Om nieuwe toepassingen voor deze bouwstenen te zoeken (vnl. buiten de eigen sector), volstaat het om na te denken over de eigenschappen en abstractie te maken van de bouwsteen zelf. In welke toepassing of sector kan men de functie die jouw bouwsteen vervult nuttig gebruiken? De abstractiemethode laat toe om technologieën, producten of diensten gemakkelijker te transfereren naar andere sectoren, dan degenen waarvoor ze oorspronkelijk ontwikkeld werden.
Ideeën voor all-in-one materialen
In een brainstorming sessie werden random combinaties gemaakt van bouwstenen en eigenschappen (fysisch, mechanisch, optisch, thermisch, etc.) en werd een empathy map gemaakt van de gebruiker. De noden en oplossingen werden met elkaar gematcht om zo tot ideeën voor nieuwe producten te komen. Er werden een 100-tal ideeën geproduceerd die (al dan niet realistische) combinaties van technologische bouwstenen inhouden. Hiervan werden een 20-tal ideeën weerhouden.
SPARK X-innovation workshop
Op basis van de all-in-one materialen brainstorming werden 3 centrale uitdaging gedefinieerd, die verder werden behandeld tijdens 3 X-innovation workshops :
- Hoe kunnen mensen in beweging licht maken met autonome elektriciteit?
- Hoe de lucht zuiveren met oppervlakten van het interieur waarin we leven?
- Hoe de consumptieperiode verlengen met biomarkers in voedselverpakking?
Aan deze workshops namen ondernemingen, onderzoekers en designers met kennis van het probleem, de oplossing en de markt deel.
De technologische functies die door de projecten Biocompal, Bioharv, DepollutAir, Duratex, Elasto-Plast, Luminoptex, TexaCOV en Veg-i-tec werden ontwikkeld, kwamen aan bod en vormden de link tussen de domeinen textiel, materialen, voeding en gezondheid. De expertise inzake innovatie en cocreatie die door de projecten Codesign Aliment, Fast2Market en TRIPOD II werd opgebouwd, versterkte de bekwaamheden van de GoToS3-partners, die zeven ondernemingen en twee professionele designers mochten verwelkomen. De bijdrage van deze ondernemingen voor de groepen was doorslaggevend, want hierdoor werd de uitdaging economisch relevant; dankzij de bijdrage van de designers kon de productontwikkeling op de gebruiker worden afgestemd.
Een prototype visualiseert de combinatie van expertises
Voor de workshops werd de SPARK-methodologie gehanteerd, die eerder ontwikkeld werd in het kader van het TransInnov-project. Hierin wordt in 3 stappen vanuit een uitdaging naar een concreet idee toegewerkt:
SCAN: de deelnemers leren elkaar kennen en geven aan waar hun interesse of expertise ligt
PLAN: er wordt gezocht naar een innovatieve oplossing die de expertise van de deelnemers maximaal verenigt
ACT: de oplossing wordt visueel voorgesteld aan de hand van een snelle prototyping
In de eerste fase gaat het vooral om brainstorming rond de uitdaging waarin creativiteit een belangrijke rol speelt, terwijl in de tweede fase kennis over de consument en markt nodig is. In de laatste fase wordt terug gegrepen naar technologische oplossingen en de assemblage ervan in een vermarktbaar product. Zo werden 9 prototypes voorgesteld.
Designers, een katalysator voor innovatie
De workshops hebben aangetoond dat de aanwezigheid van een designer een belangrijke meerwaarde biedt in het innovatieproces. Zo zorgt hun creatieve inbreng voor meer out-of-the-box ideeën tijdens de brainstorming. Hun inzicht in de noden van consumenten en gebruikers draagt positief bij aan het uitwerken van een business model, terwijl ze bij het conceptualiseren van een nieuw product steeds op zoek gaan naar commerciële voordelen en bijkomende opportuniteiten.
X-innovation workshops: Online editie
In juni 2021 werd een nieuwe reeks van 3 online workshops georganiseerd, waarbij de partners van de deelprojecten samen met bedrijven telkens nadenken over maatschappelijke uitdaging, die gemeenschappelijk is voor de drie regio's, om zo tot nieuwe mogelijke projectideeën te komen. Deze maatschappelijke uitdagingen waren:
- CO2: Afvang, opslag, transformatie en verbruik
- Duurzame voeding: Waterverbruik; energie-efficiëntie, gebruik van neven- en afvalstromen
- Virtual Reality in de cultuur en musea: Immersive technologies, digitalisering van de wereld, gamification in het kader van creatie, in vraag stellen en sensibiliseren
Elk van deze workshops werd in 3 fases georganiseerd.
1. Voorbereidingsfase
Tijdens deze fase werden vanuit het koepelproject inspirerende video’s opgenomen die het kader van de thematische workshops afbakenden en eerste inzichten en trends naar voorschoven. Hiervoor werd beroep gedaan op enkele experts die betrokken zijn bij het thema en vanuit hun ervaring en kennis hun visie over deze uitdagingen naar voor brachten. Zie onderstaande video's.
2. Brainstormfase
Voor de brainstormfase werd beroep gedaan op Design Innovation, het Waalse competentiecentrum voor design, voor de begeleiding. Hun interactieve, praktische, dynamische, participatieve en ludieke pedagogische aanpak heeft het mogelijk gemaakt dat de deelnemers konden vergeten dat alles van achter het scherm moest gebeuren.
Elk van deze brainstormsessies, die begeleid werden door Tom Verrept en Sébastien Matoso, bracht uiteindelijk personen uit kennisinstellingen, onderzoekscentra, clusters en/of bedrijven samen met als doel verschillende conceptfiches uit te werken. Deze fiches waren een vrucht van gemeenschappelijke en interdisciplinaire samenwerking.
De brainstormsessies in cijfers:
- CO2: 7 deelnemers en 3 conceptfiches
- Duurzame voeding: 10 deelnemers en 5 conceptfiches
- Virtual reality in cultuur: 12 deelnemers en 4 conceptfiches
3. Verdiepingsfase
Voor de geïnteresseerde actoren stond er ook verdiepingssessies van de conceptfiches gepland. Net als tijdens de brainstormsessies vond deze online plaats onder begeleiding van Design Innovation. De deelnemers aan deze verdiepingssessies konden op verschillende manier hun concept verder uitwerken tot een echt projectidee, mogelijkheden hiervoor waren:
- het uitvoeren van een Personae-onderzoek
- onderzoeken van de waardepropositie
- het uitwerken van een prototype
- het uitvoeren van een gebruikerstest.
CO2
Jean-Yves Tilquin, R&D manager van de Groep Carmeuse en Vicepresident van de organisatie CO2 Value Europe.
Duurzame voeding
Liesje De Schampelaire en Tom Quintelier, beide zijn Environmental Affairs & Energy Advisor bij Fevia (Federatie van de Belgische voedingsindustrie).
Virtual Reality in de cultuur
Meï Menassel, Docent-onderzoeker aan laboratorium De Visu van de Université Polytechnique Hauts-de-France
Design X Plastics
Op 21 mei 2019 organiseerde GoToS3 in samenwerking met 2 deelprojecten; Bioharv en Tripod II een eerst X-Innovation evenement, namelijk: Design X Plastics.
Tijdens dit event werden twee rondetafelgesprekken georganiseerd over de nieuwe perspectieven die design kan bieden aan de kunststofverwerking. De thema's van deze rondetafelgesprekken waren:
- Recyclage van plastic en ecodesign
- Smart-Plastics: Vernieuwing door design
Aansluitend konden de deelnemers van het event ook de site van het laboratorium Materialen en Processen van IMT Lille Doaui bezoeken.
In totaal namen zeventig personen deel aan dit event
