Heeft u er al eens over nagedacht hoe het zou zijn om de toekomst te manipuleren? Om te proeven van de verschillende mogelijkheden die er binnenkort kunnen zijn? Wel, dat konden de partners van de 17 GoToS3-projecten op 10 oktober ervaren tijdens het evenement CROSS-INNOVATION. Bij deze gelegenheid stelden drie teams elk een origineel product voor. Deze producten waren de vrucht van de synergie tussen expertises, competenties en spitstechnologieën, die momenteel ontwikkeld worden in het kader van deze 17 projecten, die gecofinancierd worden door het Interreg-programma France-Wallonie-Vlaanderen. De voorgestelde producten zijn zeer geloofwaardig, maar van a tot z verzonnen! Deze producten, die voor de gelegenheid “AirFix”, “JeWell” en “OnlyMeat” werden gedoopt, zetten vooral aan tot nadenken over drie actuele thema’s: indijking van de luchtverontreiniging afkomstig van het verkeer in de stad(srand), het artsentekort verhelpen en de medische kosten drukken en tot slot, de milieu-impact van voedingsverpakking verminderen.
26 nov. 2019
Heeft u reeds van de Design Fiction-methodiek gehoord? Deze methode stelt u in staat om met de toekomst te experimenteren nog voor hij er is: gebruikers van deze methode, die zich vaak door sciencefiction laten inspireren, ontwikkelen voorwerpen en/of diensten aan de hand van maquettes. Vervolgens leggen ze deze hyperrealistische creaties voor aan mensen, om na te gaan wat de emotionele impact is van de oplossingen die ze hebben uitgewerkt, in hoeverre ze aanvaardbaar is en in termen van een wenselijke toekomst pertinent zijn. De bedoeling? Almaar meer ondernemingen – zoals Vinci, Bouygues Immobilier, La Poste, maar ook IKEA, Sony en Google – kiezen voor Design Fiction als ze een idee willen vormen over hoe hun markt zal evolueren, en als ze de concurrentie een stap voor willen zijn door innoverende en zelfs disruptieve producten of diensten voor te stellen. De overheid ziet het dan weer als een hefboom voor creatie en debat met burgers, terwijl activisten het gebruiken om de afwijkingen van de samenleving aan de kaak te stellen en de hedendaagse zeden te bekritiseren. Al deze benaderingen hebben gemeenschappelijk dat ze voordeel halen uit de mogelijkheden van design om over de toekomst na te denken. Verder kunnen de gevolgen van deze producten of diensten, via deze methode, op een creatievere en tegelijkertijd concretere manier bepaald worden dan aan de hand van voorspellingen van deskundigen.
Design Fiction ter ondersteuning van de grensoverschrijdende samenwerking ...
Dat Design Fiction wordt toegepast in een portefeuille met grensoverschrijdende projecten, is compleet nieuw! De bijzonderheid van het project GoToS3 is dat het partners met zeer uiteenlopende profielen samenbrengt, maar laat dat nu net de rijkdom ervan zijn: onderzoekers, clusters, actoren uit de economie (concurrentieclusters, ontwikkelings- en begeleidingsbureaus, territoriale gemeenschappen, beroepsverenigingen, enz.) die elkaars competenties aanvullen ten dienste van de ontwikkeling van onderzoek, innovatie en concurrentievermogen van de ondernemingen binnen het Frans-Belgische, grensoverschrijdende grondgebied.
… en van cross-innovation!
Olivier Wathelet en het collectief Making Tomorrow hebben de partners van het GoToS3-project bij deze verkenning van een nabije toekomst begeleid: door de competenties van de partners en de verschillende technologieën die worden ontwikkeld, naast elkaar te leggen, bedachten ze producten die ontsproten uit cross-sectorale innovatie – het “GoToS3-handelsmerk”. Via Design Fiction werden grensoverschrijdende innoverende projecten uitgedacht, die doen nadenken over de belangen van de samenleving en de impact van deze innovaties op het grondgebied!
Making Tomorrow maakte een grondige studie van de verschillende competenties en technologieën van de partners van de 17 projecten binnen de GoToS3-portefeuille, waarna er twee workshops werden georganiseerd waaraan een dertigtal partners deelnamen. Het mysterie van deze methodologie volledig prijsgeven doen we niet, maar we kunnen u wel een blik achter de schermen geven ...
Deze drie producten werden als echte producten die klaar waren om de markt te veroveren, voor het eerst aan het publiek voorgesteld tijdens het CROSS-INNOVATION-event op 10 oktober in Bergen:
- AirFix : licht en sterk, intelligent textiel dat de vervuiling van de stads(snel)wegen kan absorberen en zelfvoorzienend is qua energie
- JeWell : sieraden die verbonden zijn met een mobiele applicatie, waarmee ziektes vroegtijdig gedetecteerd kunnen worden
- OnlyMeat : een revolutionaire verpakking voor vlees die tijdens het bakken oplost
-
Elk product moet een oplossing zijn voor een bepaald thematiek, maar de voorgestelde oplossing doet op zich ook vragen rijzen over het belang voor de samenleving. In dat opzicht brengt Design Fiction de innovatie in een stroomversnelling: dankzij Design Fiction kunnen originele oplossingen worden gecreëerd, maar kunnen ook bepaalde beperkingen ervan worden blootgelegd. AirFix-textiel pakt de vervuiling aan en niet de oorzaken ervan. Het is een soort van “schaamlap” die aanzet tot speculeren. JeWell ontkoppelt de arts-patiëntrelatie en creëert een geneeskunde aan twee snelheden, afhankelijk van de financiële middelen (degenen die er genoegen mee moeten nemen, degenen die echte artsen kunnen betalen). OnlyMeat doet vragen rijzen bij de verhouding die wij hebben met levende wezens, en de beperkingen die aan de transformatie moeten worden opgelegd om te innoveren.
Het publiek kon na elke presentatie reageren, door twee vragen te beantwoorden:
- “Moet dit product op de markt worden gebracht?”
- “Welk gevoel roept dit product bij u op?”, met een beperkte keuze aan mogelijke antwoorden, zes omschrijvingen, waarvan er drie gekozen kunnen worden: visionair, controversieel, baanbrekend, onrechtvaardig, noodzakelijk en destabiliserend.
Algemeen genomen waren de deelnemers voorstanders van deze producten! 90,5% van hen wenste JeWell op de markt te zien verschijnen en ook al waren ze minder enthousiast over OnlyMeat, wilde toch nog 67,3% dat het op de markt kwam. AirFix werd gezien als het meest visionaire (73,4%) én als het meest noodzakelijke project (57,8%); JeWell werd beschouwd als baanbrekend (42,9%) en OnlyMeat werd het meest destabiliserend genoemd (57,7%). Uit deze resultaten blijkt dat het wel degelijk om prioritaire belangen gaat en dat de GoToS3-projecten die in die zin in het leven werden geroepen, echt wel gerechtvaardigd zijn. Ze wijzen ook op enkele twijfels en punten die goed gemonitord moeten worden, schaduwzones die soms verborgen zitten in de meest disruptieve stappen.
Vervolgens was Olivier Wathelet aan het woord om het geheim van deze producten te onthullen; ze bestaan niet en worden momenteel ook niet ontwikkeld, maar ze zouden in een nabije toekomst deel kunnen uitmaken van ons dagelijks leven! We zijn het gewend om beelden te verwerken die ons een verrassende toekomst voorhouden, en we reageren er niet meer op. Door een avond lang te spelen met wat echt en vals is, hebben we het publiek wakker geschud en het in staat gesteld om zichzelf te overtuigen van wat het echt wenst.
Door uit te leggen welke aanpak ertoe had geleid dat deze drie producten werden ontwikkeld, opende Olivier Wathelet de deur voor de discussie: “Als we de gevolgen van deze producten voor ons leven zouden kunnen uitpluizen en rekening zouden houden met het standpunt van de gebruikers, zouden we opnieuw de laboratoria en living labs kunnen induiken om aan het werk te gaan en daarbij aandacht besteden aan de behoeften van de bevolking.” Dat is de uitdaging die de partners moeten aangaan, want dat is wel de doelstelling van GoToS3: initiatief nemen voor cross-sectoraal innoverende projecten. De modellen die in het kader van deze aanpak werden gerealiseerd, zijn werkmiddelen waarmee de GoToS3-partners deze pistes bij hun potentiële gebruikers kunnen testen en de spelers kunnen verenigen rond nu concreet gemaakte visies.
Wilt u meehelpen om te bouwen aan de toekomst die u wenst? Surf naar LinkedIn en debatteer mee over AirFix, JeWell en OnlyMeat !
Referenties
Nicolas Minvielle en Olivier Wathelet, Le design fiction comme outil d’aide à l’innovation in Ingénierie de l’innovation, Techniques de l’ingénieur
https://usbeketrica.com/article/design-fiction-le-futur-c-est-plus-ce-que-c-etait
http://www.making-tomorrow.com/
Voor meer informatie over de verwezenlijking van deze strategie in een onderneming of organisatie:
https://usbeketrica.com/auteur/nicolasminvielle-olivierwathelet